ESG Institute » Czym jest ślad węglowy i dlaczego warto go mierzyć?

Zaloguj

Wyloguj

04 sierpnia 2025

Czym jest ślad węglowy i dlaczego warto go mierzyć?

W dobie globalnego ocieplenia coraz więcej firm, instytucji i konsumentów szuka sposobów na ograniczenie swojego wpływu na klimat. Jednym z najważniejszych narzędzi w tym zakresie jest pomiar śladu węglowego – wskaźnik, który mówi, ile gazów cieplarnianych generujemy poprzez nasze działania, produkty czy procesy. Dla firm to już nie tylko temat ekologiczny – to coraz częściej kluczowy element strategii biznesowej.

Czym jest ślad węglowy?

Ślad węglowy (ang. carbon footprint) to łączna ilość emisji gazów cieplarnianych wyrażona w ekwiwalencie dwutlenku węgla (CO₂e), powstająca w wyniku działalności człowieka. Obejmuje on nie tylko sam CO₂, ale również inne gazy cieplarniane, takie jak metan (CH₄) czy podtlenek azotu (N₂O), przeliczone na wspólną jednostkę – tonę CO₂e.

W kontekście firm, ślad węglowy można mierzyć na trzech poziomach tzw. zakresów (scopes):

Zakres 1 – bezpośrednie emisje, np. spalanie paliw w firmowych kotłach, piecach, samochodach.
Zakres 2 – pośrednie emisje wynikające z zużycia energii elektrycznej, ciepła lub chłodu zakupionego od zewnętrznych dostawców.
Zakres 3 – inne pośrednie emisje, np. emisje związane z transportem, zakupem materiałów, usługami, podróżami służbowymi, zużyciem produktów przez klientów, czy utylizacją odpadów.

Dlaczego warto mierzyć ślad węglowy?

Przygotowanie do wymogów regulacyjnychWraz z wejściem w życie dyrektywy CSRD i standardów ESRS, coraz więcej firm będzie zobowiązanych do raportowania nie tylko ogólnych danych środowiskowych, ale również konkretnego śladu węglowego – często w podziale na zakresy. Dotyczy to nie tylko dużych spółek, ale z czasem także części MŚP, zwłaszcza działających w łańcuchach dostaw dużych firm.
Obniżenie kosztów operacyjnychAnaliza śladu węglowego pomaga zidentyfikować energochłonne procesy oraz źródła nieefektywności. Często działania ograniczające emisje – takie jak optymalizacja logistyki, wymiana sprzętu na energooszczędny czy digitalizacja – prowadzą jednocześnie do oszczędności kosztów operacyjnych.
Wzmocnienie pozycji konkurencyjnejCoraz więcej przetargów, zwłaszcza międzynarodowych, zawiera kryteria środowiskowe. Wykazanie śladu węglowego i planów jego redukcji może być czynnikiem decydującym o wygraniu kontraktu. Firmy z mierzalnymi wynikami środowiskowymi są też atrakcyjniejsze dla inwestorów, partnerów biznesowych i konsumentów.
Zarządzanie ryzykiem klimatycznymPomiar emisji gazów cieplarnianych to podstawa do analizy ryzyk klimatycznych – zarówno fizycznych (np. powodzie, fale upałów), jak i regulacyjnych (np. podatki od emisji, zmiany przepisów). Firmy świadome swojego śladu węglowego mogą lepiej się przygotować na zmiany rynkowe i uniknąć kosztownych niespodzianek.
Budowanie reputacji i zaufaniaTransparentne raportowanie śladu węglowego to wyraz odpowiedzialności i gotowości do realnych działań na rzecz klimatu. Taka postawa przekłada się na pozytywny wizerunek w oczach klientów, pracowników, lokalnych społeczności i opinii publicznej.

Jak mierzyć ślad węglowy?

Proces obliczania śladu węglowego rozpoczyna się od zebrania danych – zużycie paliwa, energii, transport, zakupy, odpady. Następnie dane te przelicza się przy użyciu tzw. współczynników emisji (emission factors), które pozwalają wyrazić każdy rodzaj aktywności w ekwiwalencie CO₂e.

Pomiar można przeprowadzić samodzielnie (np. za pomocą kalkulatorów), z pomocą zewnętrznych konsultantów lub korzystając z platform cyfrowych, które automatyzują zbieranie i przeliczanie danych.

Ślad węglowy – pierwszy krok do dekarbonizacji

Pomiar śladu węglowego nie kończy się na liczbach – jest to przede wszystkim punkt wyjścia do budowania strategii dekarbonizacji. Dzięki wiedzy o tym, gdzie powstają największe emisje, firma może zaplanować konkretne działania redukcyjne, ustawić cele emisyjne (np. Net Zero) i monitorować postępy.

W obliczu transformacji energetycznej i rosnącej presji ze strony rynku, wiedza o swoim wpływie klimatycznym to nie luksus – to konieczność. Firmy, które dziś zaczną mierzyć i rozumieć swój ślad węglowy, zyskają realną przewagę w nadchodzących latach.