Cena rozmowy z maszyną. Historia, której zwykle nie opowiadamy o sztucznej inteligencji
Wszystko zaczyna się niewinnie. Siadasz rano z kubkiem kawy, otwierasz ulubionego chatbota i wpisujesz pytanie: „Pomóż mi napisać podsumowanie projektu”. Kilka sekund później dostajesz gotowy tekst. Masz wrażenie, że to magia.
Ale ta magia ma swoją cenę. I płacimy ją wszyscy – choć rzadko kiedy zaglądamy do rachunku.
Prąd, który płynie przez każde „Dziękuję”
W 2025 roku magazyn Entrepreneur opublikował artykuł, który poruszył wyobraźnię wielu ludzi. Wynikało z niego, że… samo mówienie „dziękuję” do ChatGPT kosztuje miliony dolarów rocznie. Brzmi absurdalnie? Tak, a jednak to prawda. Każda wiadomość, każde dodatkowe słowo oznacza więcej obliczeń, a każde obliczenie — energię elektryczną zużytą w ogromnych centrach danych.
Za kulisami tej krótkiej wymiany zdań kryje się ogromna infrastruktura: tysiące procesorów pracujących równocześnie, chłodzone potężnymi systemami, podłączone do sieci energetycznych całych miast. Każde z tych centrów danych potrzebuje prądu — i to niemało.
Trening, który „pali” więcej niż flota samochodów
Kiedy naukowcy trenowali model GPT-3, zużyli przy tym około 1 287 megawatogodzin energii – to mniej więcej tyle, ile potrzeba, by zasilić 120 amerykańskich domów przez rok. W procesie powstało ponad 500 ton ekwiwalentu dwutlenku węgla, co odpowiada emisji setki samochodów osobowych jeżdżących przez dwanaście miesięcy.
I choć trening wykonuje się tylko raz (lub co jakiś czas przy aktualizacji), to codzienna praca modelu – czyli odpowiadanie na pytania użytkowników – jest jak kranik, który nigdy nie zostaje zakręcony. Setki milionów zapytań dziennie, każde zużywające ułamek wata. Ułamki, które w skali planety składają się na gigantyczną liczbę.
AI jako nowy konsument energii
Międzynarodowa Agencja Energetyczna prognozuje, że do 2030 roku centra danych mogą zużywać nawet dwukrotnie więcej energii niż dziś – głównie z powodu rozwoju sztucznej inteligencji. Już teraz odpowiadają za 1–2 % globalnego zapotrzebowania. To więcej, niż zużywa cała Wielka Brytania.
Można powiedzieć, że sztuczna inteligencja stała się nowym gatunkiem w globalnym ekosystemie energetycznym — i jest to gatunek bardzo głodny.
Małe decyzje, duży wpływ
W świecie ESG (Environmental, Social, Governance) mówi się często, że odpowiedzialność zaczyna się od jednostki. I choć nie jesteśmy w stanie sami zmienić architektury centrów danych, to nasze codzienne decyzje mają znaczenie.
Pomyśl o tym tak: tak jak świadomie rezygnujesz z plastikowej torby albo gasisz światło, tak samo możesz „odchudzić” swój ślad cyfrowy.
Environmental: mniej znaczy więcej
-
Zanim wyślesz kolejne pytanie do chatbota, zastanów się, czy jest ono potrzebne. Czasem można połączyć pięć zapytań w jedno.
-
Nie generuj niepotrzebnych treści „na próbę” — każda z nich to realna ilość energii.
-
Wybieraj narzędzia, które inwestują w zrównoważone centra danych i korzystają z zielonej energii.
Social: edukuj i inspiruj
-
Opowiedz o tym zespołowi. Większość ludzi nie ma pojęcia, że ich pytania do AI mają realny wpływ na środowisko.
-
Włącz refleksję o śladzie energetycznym do projektów technologicznych w firmie.
Governance: pytaj, wymagaj, raportuj
-
Jeśli Twoja firma korzysta z AI, włącz ten aspekt do raportu ESG, jako element strategii, element emisji (jeśli masz własny model AI), czy element etyki pracy.
-
Zadawaj dostawcom technologii pytania o źródła energii, zużycie prądu i emisje związane z usługą.
Cichy koszt rewolucji
Sztuczna inteligencja zmienia świat w tempie, którego nie przewidywali nawet futurolodzy. Ale każda rewolucja ma swoją cenę – a ta akurat płacona jest w megawatogodzinach i tonach ekwiwalentu CO₂.
Nie chodzi o to, by przestać korzystać z AI. Wręcz przeciwnie – jej potencjał jest zbyt wielki, by ją odrzucić. Ale tak jak uczymy się jeździć elektrycznymi samochodami, segregować odpady czy korzystać z odnawialnej energii, tak samo powinniśmy nauczyć się używać sztucznej inteligencji mądrze i odpowiedzialnie.
Bo może się okazać, że największy wpływ, jaki mamy na przyszłość technologii, to nie kolejne pytanie zadane chatbotowi, tylko świadome milczenie wtedy, gdy nie trzeba pytać.
Autor: Michał Prorok, Program Manager w ESG Institute
Źródła:
Entrepreneur – „Saying 'Thank You' to ChatGPT Costs Millions in Electricity”
Patterson et al., Carbon Emissions and Large Neural Network Training (arXiv)
Nature – „The race to curb AI’s soaring carbon footprint” (2025)
Polecane artykuły
Dołącz do naszej listy mailingowej i otrzymuj najświeższe wiadomości ESG
*Subskrybując wyrażasz zgodę na przetwarzanie Twoich danych w celach marketingowych.
Social media