Dyskusje o kierunkach zrównoważonego rozwoju w Europie wciąż nabierają tempa i nic nie wskazuje na to, by ten trend miał osłabnąć. Wiele organizacji boryka się z wyzwaniami związanymi z raportowaniem zrównoważonego rozwoju zgodnie z nową dyrektywą CSRD, a sami pracodawcy często kwestionują sens takich działań. Niezależnie od specyfiki działalności, każda firma musi indywidualnie podejść do identyfikacji swoich ryzyk i szans. Istnieją jednak kwestie, które są uniwersalne i wymagają szczególnej uwagi. Mowa tu o zmianach klimatu, a konkretnie o ryzykach klimatycznych. Ekstremalne zjawiska pogodowe, wzrost poziomu mórz, susze i inne konsekwencje globalnego ocieplenia mają realny wpływ na działalność przedsiębiorstw, ich łańcuchy dostaw oraz stabilność finansową. W odpowiedzi na te wyzwania, Unia Europejska wprowadziła dyrektywę CSRD, która ma na celu zwiększenie transparentności i odpowiedzialności firm w zakresie zrównoważonego rozwoju.

Dodatkowo, ciągle publikowane są nowe opracowania, które pozwalają nam lepiej oceniać ryzyko klimatyczne na świecie. W ostatnim czasie ukazał się nowy raport ,,Climate Risk Index 2025’’ (CRI) opublikowany przez niemiecką organizację non-profit- Germanwatch, która zajmuję się analizą danych ekonomicznych i społecznych w szczególności w kontekście oceny działań na rzecz klimatu. W tym przypadku celem jest przeanalizowanie skali w jakiej kraje zostały dotknięte skutkami zdarzeń losowych związanych z obecnymi zjawiskami pogodowymi. Należy nadmienić, że odnosi się do takich danych jak liczba ofiar śmiertelnych i koszty finansowe poniesione w wyniku takich zdarzeń.  

Poniżej, przedstawiamy najważniejsze wnioski uwzględnione w indeksie:

- Rosnąca częstotliwość i intensywność ekstremalnych zjawisk pogodowych: Raport dokumentuje alarmujący wzrost liczby i siły ekstremalnych zjawisk pogodowych, takich jak burze, powodzie, susze i fale upałów.

- Ogromne straty ludzkie i ekonomiczne: W latach 1993-2022 ekstremalne zjawiska pogodowe spowodowały śmierć ponad 765 000 osób i straty ekonomiczne szacowane na 4,2 biliona dolarów.

- Nierównomierne rozłożenie ryzyka: Chociaż wszystkie kraje są dotknięte zmianami klimatycznymi, kraje Globalnego Południa są szczególnie narażone na ich negatywne skutki, co pogłębia istniejące nierówności.

- Wpływ na różnorodne sektory: Ekstremalne zjawiska pogodowe zakłócają działalność przedsiębiorstw w różnych sektorach, od rolnictwa i turystyki po infrastrukturę i finanse.

- Rok 2022 rokiem ekstremów: W 2022 roku szczególnie ucierpiał Pakistan, Belize i Włochy. Do niechlubnego grona należało także więcej krajów UE jak: Grecja, Hiszpania czy Portugalia. Doświadczyły one nasilonych powodzi, huraganów i fal upałów.

Choć w przypadku Polski nie dysponujemy jeszcze tak szczegółowymi danymi, to analizując prognozy przyszłych zdarzeń oraz obserwując już zachodzące zmiany, możemy stwierdzić, że problem ten dotyczy również naszego kraju. Doskonałym przykładem jest powódź, która dotknęła południową Polskę w 2024 roku. Wstępne szacunki strat w zaledwie trzech województwach przekroczyły 4,2 miliarda złotych. Należy pamiętać, że zmiany klimatyczne intensyfikują występowanie ekstremalnych zjawisk pogodowych, co przekłada się na realne straty ekonomiczne.

Ryzyka klimatyczne w Dyrektywie CSRD

Dyrektywa CSRD ma na celu zwiększenie transparentności i odpowiedzialności przedsiębiorstw w zakresie zrównoważonego rozwoju. Centralnym punktem, w którym ryzyka klimatyczne znajdują swoje odzwierciedlenie, są Europejskie Standardy Raportowania Zrównoważonego Rozwoju (ESRS), a w szczególności standard ESRS E1, który koncentruje się na zmianach klimatu. To właśnie te standardy precyzują, jakie informacje przedsiębiorstwa są zobowiązane ujawniać. Obejmuje to szeroki zakres danych, od emisji gazów cieplarnianych, przez cele redukcji tych emisji, po strategie adaptacji do zmieniającego się klimatu.  

Dyrektywa CSRD wprowadza także koncepcję podwójnej istotności (Double materiality), co oznacza, że firmy muszą uwzględniać zarówno swój wpływ na środowisko, jak i wpływ środowiska na ich działalność. W kontekście ryzyk klimatycznych oznacza to, że przedsiębiorstwa muszą analizować, jak ekstremalne zjawiska pogodowe lub zmiany regulacyjne związane z klimatem mogą wpłynąć na ich operacje, łańcuchy dostaw, a nawet na ich wartość finansową.

Integracja ryzyk klimatycznych z ogólnym systemem zarządzania ryzykiem w firmie jest nie tylko zalecana, lecz wręcz niezbędna. CSRD wyraźnie podkreśla, że ryzyka te nie powinny być postrzegane jako odrębny byt, lecz jako integralna część strategii zarządzania ryzykiem, co zapewnia ich uwzględnienie w procesach decyzyjnych na wszystkich szczeblach organizacji. Co więcej, mając na uwadze, że aktualny Climate Risk Index nie uwzględnia długofalowych zjawisk, takich jak topnienie lodowców czy podnoszenie się poziomu mórz i oceanów, tym bardziej istotne staje się dogłębne przyjrzenie się działalności organizacji i wyprzedzające przygotowanie strategii, która uwzględnia ryzyka klimatyczne oraz obowiązujące regulacje. Czy nasze zakłady produkcyjne są narażone na powodzie? Czy nasi dostawcy są zależni od regionów dotkniętych suszą? Odpowiedzi na te pytania powinny zostać udzielone już dziś, aby zapewnić stabilność i zrównoważony rozwój przedsiębiorstwa. Na te pytania warto odpowiedzieć już dziś.

Autor: Zofia Nocoń (Junior ESG Specialist w ESG Institute)

ESG Institute Sp. z o. o.

info@esginstitute.eu

Rondo ONZ 1,
00-124 Warszawa

Social media

Dołącz do naszej listy mailingowej i otrzymuj najświeższe wiadomości ESG

*Subskrybując wyrażasz zgodę na przetwarzanie Twoich danych w celach marketingowych.